پیری پوست گروهی از شرایط و تحولات رایج است که با افزایش سن افراد رخ می دهد. تغییرات پوستی یکی از بارزترین علائم پیری است که علائم آن چین و چروک و افتادگی پوست است. پوست دارای لایه های زیادی است، اما به طور کلی می توان آن را به سه بخش اصلی، قسمت بیرونی (اپیدرم) که حاوی سلول های پوست، رنگدانه و پروتئین است، قسمت میانی (درم) شامل سلول های پوست، رگ های خونی، اعصاب، فولیکول های مو و غدد چربی است و لایه داخلی زیر درم (لایه زیر جلدی) حاوی غدد عرق، برخی فولیکول های مو، رگ های خونی و چربی تقسیم کرد.
پیری زودرس پوست به مجموعه ای از تغییراتی گفته می شود که در سطح پوست اتفاق می افتد و با از دست دادن ترشح طبیعی روغن، کاهش کلاژن و الاستین، و کاهش توانایی پوست برای تجدید خود، همراه است.
عوامل پیری پوست
- تابش خورشید: اشعه های فرابنفش آفتاب می توانند پوست را خشک و پیر کند و منجر به ظهور چین و چروک و پوسته شدن پوست شود.
- سیگار کشیدن: مصرف تنباکو می تواند باعث افت کلاژن و الاستین در پوست شود که به پیری زودرس پوست منجر می شود.
- تغذیه نامناسب: تغذیه نامناسب و عدم مصرف غذاهای حاوی ویتامین و مواد مغذی می تواند باعث خشکی و لک های پوستی شود.
- تماس بیش از حد با مواد شیمیایی: مواد شیمیایی مثل صابون های تنظیفی، شامپو و مواد شوینده می توانند باعث خشکی پوست و ظهور چین و چروک شوند.
- استرس: استرس می تواند باعث ترشح کورتیزول در بدن شود که منجر به تحریک آزادسازی رادیکال های آزاد می شود و باعث پیری زودرس پوست می شود.
- تاریخچه خانوادگی: ژنتیک نقش مهمی در پیری پوست دارد و در برخی موارد ممکن است پیری زودرس پوست به دلیل ژنتیک باشد.
جلوگیری از پیری پوست
- استفاده از ضدآفتاب: اشعههای مضر آفتاب میتوانند باعث پیری زودرس پوست شوند، بنابراین استفاده از محافظ خورشید با عامل حفاظتی SPF بالا و انتخاب پوشش محافظ خورشید مناسب برای پوستتان میتواند کمک کند.
- مراقبت از پوست: روزانه از روشهایی مانند شستشو و نرم کردن پوست استفاده کنید تا پوستتان را تمیز و تازه نگه دارید. از محصولات پوستی مرطوب کننده و ضد پیری نیز میتوانید استفاده کنید.
- مصرف آنتیاکسیدانها: مصرف مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها مانند میوهها و سبزیجات، میتواند به جلوگیری از آسیبهای اکسیداتیون در پوست کمک کند.
- تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی سالم و متنوع، از جمله موادی که حاوی ویتامین C و E هستند، میتواند به پوست کمک کند.
- استفاده نکردن از سیگار و الکل: سیگار و مصرف الکل میتواند باعث پیری زودرس پوست شود، بنابراین از مصرف آنها خودداری کنید.
پیری پوست از چه سنی شروع می شود
پیری پوست در زنان و مردان به شکل متفاوتی اتفاق میافتد و این فرایند با توجه به ژنتیک، محیط زیست و عوامل دیگر متفاوت است. با این حال، به طور کلی، سن پیری پوست در خانمها و آقایان از میانگین سنین زیر شروع میشود:
خانمها: پیری پوست در خانمها معمولاً در سنین 35 تا 40 سالگی شروع میشود. با این حال، عواملی مانند تغذیه، سیگاری، میزان آفتابگرفتگی، ورزش، استرس و غیره میتواند تأثیرگذار باشند.
آقایان: پیری پوست در آقایان به طور معمول در سنین 40 تا 45 سالگی شروع میشود. این فرایند همچنین ممکن است تحت تأثیر عواملی مانند سیگاری، تغذیه، ورزش، آفتابگرفتگی و غیره قرار بگیرد.
در کل، پیری پوست نه تنها به عامل سن بستگی دارد، بلکه به عوامل بیرونی و فردی هم وابسته است و بهتر است که برای حفظ سلامت پوست، به سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب توجه کنید.
ویتامین جلوگیری از پیری پوست
ویتامینها میتوانند به جلوگیری از پیری زودرس پوست کمک کنند. در ادامه به برخی از ویتامینهایی که برای جلوگیری از پیری پوست مفید هستند، اشاره میکنیم:
- ویتامین C: ویتامین C به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و به مهار فعالیت رادیکالهای آزاد در بدن کمک میکند. ویتامین C همچنین در ترمیم بافتهای پوستی و تولید کلاژن مؤثر است.
- ویتامین E: ویتامین E نیز یک آنتیاکسیدان است که به جلوگیری از آسیبهای اکسیداتیون پوست کمک میکند. همچنین، ویتامین E به بهبود جذب ویتامین C در بدن کمک میکند.
- ویتامین A: ویتامین A بهبود رنگ و بافت پوست را تسهیل میکند و به تولید کلاژن و الاستین کمک میکند.
- ویتامین D: ویتامین D نیز میتواند به سلامت پوست کمک کند. این ویتامین به جذب کلسیم در بدن کمک میکند، در نتیجه به رشد و بازسازی بافتهای پوستی کمک میکند.
- ویتامین K: ویتامین K میتواند در بهبود لکههای پوستی کمک کند و به جلوگیری از شکستن شعيرههای خونی در پوست کمک میکند.
در کل، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامینها و مصرف مکملهای ویتامینی همراه با سبک زندگی سالم و مراقبت از پوست میتواند به جلوگیری از پیری زودرس پوست کمک کند.
آیا پیری زودرس پوست بیماری است؟
پیری زودرس یک بیماری نیست، بلکه فرایند طبیعی پیری است که در اثر عملکرد کمتر سلولها، تحلیل پذیری کمتر بافتها و کاهش قابل توجه تولید کلاژن و الاستین در پوست اتفاق میافتد. با این حال، عواملی مانند عوامل ژنتیکی، استفاده از تنباکو، تغذیه نامناسب، تنش، نور خورشید و برخی بیماریها ممکن است عملکرد پوست را تحت تأثیر قرار دهند و موجب پیری زودرس آن شوند. در این موارد، میتوان از روشهای متنوعی مانند مراقبت از پوست، مصرف مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها و ویتامینها، استفاده از کرمهای ضد پیری و سایر روشهای پزشکی برای کاهش آسیب و جلوگیری از پیری زودرس پوست استفاده کرد.
محصولات جلوگیری از روند پیری پوست
محصولات مراقبت از پوست ضد پیری، معمولاً شامل مواد غذایی، آنتیاکسیدانها و مواد مغذی دیگری هستند که به سلامت و جوانی پوست کمک میکنند. برخی از اجزای مشترک این محصولات شامل موارد زیر است:
- ویتامین C: ویتامین C آنتیاکسیدان قوی است، به حفظ سلامت پوست کمک میکند، از آسیب سلولهای پوست جلوگیری میکند و در تولید کلاژن و الاستین کمک کند که این دو ماده موجب تقویت پوست و جلوگیری از پیری زودرس میشوند.
- ویتامین E: آنتیاکسیدان قوی است که میتواند از آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد جلوگیری کند و از پوست در برابر عوامل مضر محافظت کند.
- رتینول: رتینول یک نوع ویتامین A است که به اصطلاح رتینوئید نیز شناخته میشود، رتینول میتواند به تقویت پوست کمک کند و از پیری زودرس جلوگیری کند.
- اسید هیالورونیک: اسید هیالورونیک یک ماده طبیعی است که در پوست موجود است. این ماده میتواند به افزایش حجم پوست کمک کند و به پوست شادابی و جوانی بخشد.
- پپتیدها: پپتیدها یک نوع پروتئین هستند که میتواند به تقویت پوست کمک کند و از پیری زودرس جلوگیری کند.
- آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA ها) و بتا هیدروکسی اسیدها (BHA ها): که به عنوان مواد تسکینکننده و ضدپیری برای پوست عمل میکنند و باعث حذف سلولهای پوستی مرده و بهبود بافت پوستی میشوند
- ویتامین A: که به عنوان روشی برای بهبود بافتهای پوستی و تقویت سلولهای پوستی استفاده میشود.
عصارههای گیاهی: که به عنوان مواد تسکینکننده و ضدپیری برای پوست عمل میکنند. برخی از عصارههای گیاهی مفید شامل چای سبز، گل رز، لیمون، گل چاهونگ، عصارههای گل محمدی و آلوئه ورا هستند. - روغنهای طبیعی: روغنهایی مانند روغن آرگان، روغن نارگیل، روغن جوجوبا و روغن خراطیم غنی از ویتامینها و اسیدهای چرب ضروری هستند که پوست را نرم و لطیف میکنند و از خشکی و پیری پوست جلوگیری میکند.
موادی که در محصولات مراقبت از پوست نباید استفاده شود
- الکل: الکل ممکن است باعث خشکی، التهاب و تحریک پوست شود.
- پارابنها: پارابنها معمولاً به عنوان ماده نگهدارنده در محصولات آرایشی به کار میروند، اما برخی مطالعات نشان دادهاند که ممکن است باعث التهاب و آسیب به پوست شوند.
- اسیدهای چرب غیرقابل جذب: برخی از اسیدهای چرب غیرقابل جذب در برخی از محصولات مراقبت از پوست استفاده میشوند، اما ممکن است باعث ایجاد لایهی چربی بر روی پوست و منجر به چسبیدگ شوند.
- عطرهای مصنوعی: برخی از عطرهای مصنوعی ممکن است باعث حساسیت و التهاب در پوست شوند.
- مواد شیمیایی تحریککننده: برخی از مواد شیمیایی مانند کفنده و سولفاتها ممکن است باعث تحریک و خشکی پوست شوند.
- افزودنیهای مصنوعی: برخی از محصولات مراقبت از پوست حاوی افزودنیهای مصنوعی هستند که ممکن است باعث حساسیت و التهاب پوست شوند.
- رنگهای مصنوعی: رنگهای مصنوعی ممکن است باعث حساسیت و التهاب پوست شوند. به طور کلی، انتخاب محصولات مراقبت از پوست با ترکیبی از مواد طبیعی و با دقت به موادی که باید اجتناب شود، میتواند به سلامت پوست کمک کند.
نشانه پیری پوست
از اولین نشانه های پیری پوست به موارد زیر می توان اشاره کرد :
- ظاهر شدن خطوط روی پیشانی
- خطوط و چین و چروک دور چشم
- خطوط اطراف دها
- افتادگی پوست
- چربی زیر چانه